Vroegâh, toen een wintersportvakantie heel normaal was, kwam de term ‘Teslafile’ al eens voorbij. Maar goed, inmiddels is er veel meer op de markt beschikbaar dan een Tesla en dat zorgt voor een brandende vraag. Kan je wel een beetje op wintersport met die elektrische auto? 

Elektrische auto’s zijn nu en de komende paar jaar nog de ultieme bijtellingknallers, dus het is niet gek dat steeds meer Nederlanders zo’n auto op batterijen onder hun kont hebben zitten. Het rijdt heerlijk en je hoeft nooit meer krom te liggen door idiote benzineprijzen. Maar goed, daar staat dan weer tegenover dat je (met de meeste auto’s) geen 700km rijden zonder te stoppen en je bent ook niet na 5 minuten weer op weg nadat je ‘m leeg hebt gereden. Is het wel doable om met je EV de sneeuw in te duiken?

De EV’s zijn nu in allerlei soorten, maten en smaken te koop en de tijden dat je amper 100km op een enkele acculading kon rijden zijn ook al voorbij, al moet je je nog steeds niet blind staren op de cijfers die de fabrikanten aangeven. De gemiddelde nieuwe EV komt zo’n 300 to 400km op een enkele lading en dat betekent dat je niet zonder bij te laden in de Alpen kan komen vanuit Nederland.

Snelladen

Daarmee komen we gelijk op hét hete issue rondom elektrische auto’s: hoe ver kan je komen? Wanneer je nog nooit in een EV hebt gereden, is het de eerste meters even wennen. Je moet niet in paniek raken wanneer je meter onder de 100km range komt, want dan heb je geen leven meer en wanneer je een hele zware rechtervoet hebt, kan je die 300/400km aan bereik ook wel vergeten.

Welke EV je ook hebt, met hetgeen wat nu op de Nederlandse markt te koop is ga je er niet aan ontkomen om tijdens je rit naar de Alpen je accu bij te vullen. Een accu opladen duurt nu eenmaal langer dan simpelweg tanken, maar gelukkig is daar ook de nodige ontwikkeling in geweest. Langs de snelwegen in Europa is namelijk inmiddels een heel netwerk aan snelladers te vinden, de zogenaamde DC Fast Chargers. Hoe snel je daarmee de boel weer ver genoeg opgeladen hebt, ligt aan de snellader zelf, maar ook aan je auto.

Iedere EV heeft namelijk een maximum vermogen waarmee de snellader de accu kan vullen en dan is dat ook nog eens voor slechts een relatief klein gedeelte van de accu. Tijdens dergelijke roodtrips doe je er verstandig aan om te kijken wat het maximale snellaadvermogen van je auto is, zodat je een betere keuze kan maken. Een snellader wordt namelijk al een snellader genoemd vanaf een vermogen van 50kW, waar veel EV’s makkelijk 100kW of hoger aan kunnen. Dit is dan wel de absolute piek die je auto aan kan, je zal zien dat zodra je accu verder gevuld is, het vermogen vanaf de lader afneemt en het dus ook steeds langer duurt. Het advies is dan ook doorgaans om je auto leeg te rijden tot ±10% lading en dan weer vol te laden tot maximaal 80%. Laden tot 100% kan tot wel twee keer zo lang duren als laden tot 80%.

Laadcurve van een Tesla Model 3. Laadsnelheid dropt snel na 50% lading. Grafiek: Fastned

Sommige nieuwe EV’s zoals de Hyundai IONIQ5, de Kia EV6 en de duurdere Porsche Taycan en de Audi etron GT kunnen tot 350kW snelladen, waar de Volkswagen ID.4, Skoda Enyaq en Audi Q4 etron rond de 100/120kW zitten, afhankelijk van de uitvoering. Tesla zit daar dan weer tussenin met 250kW voor bijvoorbeeld de populaire Model 3 en de nieuwe Model Y. Snelladers langs de snelweg zijn te vinden in vermogens van 50kW, 100kW, 150kW, 250kW en 350kW en het is belangrijk dat je de juiste kiest, omdat je anders alsnog lang langs de weg staat. Je 80kWh accu volladen met een 50kW snellader zal, zoals je zelf ook al wel kan berekenen, makkelijk meer dan een uur duren. Als het kan, kies dan ook een snellader die meer vermogen kan bieden dan het maximale vermogen van je auto, zodat je zo snel mogelijk weer onderweg bent.

Nog een dikke tip: Het daadwerkelijke geleverde vermogen van een snellader kan afnemen als er veel auto’s tegelijk aan het laden zijn. De Tesla Superchargers zijn hier een mooi voorbeeld van, daar zal je bijna nooit auto’s direct naast elkaar zien staan omdat iedere twee snelladers op dezelfde aansluiting zitten. Laat er eentje vrij en je hebt voor beide wagens meer laadvermogen. Hoe rustiger je laadstation, hoe sneller je auto vol kan laden!

Stops inplannen

En daar komt meteen de grote uitdaging naar voren: hoe zoek je uit wanneer je moet stoppen, welke lader je moet hebben en hoe lang je dan stil staat? Gelukkig heb je daar een hoop opties voor! De meeste moderne EV’s zijn uitgerust met navigatiesystemen die zelf op zoek kunnen gaan naar laders en aan kunnen geven of die beschikbaar zijn, al werken die niet overal even goed. Het Tesla netwerk is in dit geval met afstand de beste, maar de Tesla Superchargers zijn in het buitenland nog niet bruikbaar voor niet-Tesla modellen, al komt daar wel snel verandering in. Die apps in de auto zijn dus niet altijd even best en soms zelfs ronduit kut.

In plaats daarvan kan je beter je smartphone erbij pakken. Apps als Plugshare laten je zien waar je een lader kan vinden, je kan filteren op vermogen en het allergrootste voordeel: je ziet direct of de lader vrij is of dat iemand anders al aan de stekker staat.

Ons advies is om vooral voorbereid op pad te gaan. Stippel je route uit met de nodige laadstops erbij en pak daarin een beetje marge en wel om een paar belangrijke redenen:

• De lader kan ineens buiten dienst zijn
• De lader kan bezet zijn
• Je bereik gaat in koud weer achteruit
• Een zwaar beladen auto verbruikt meer

De ANWB heeft hier tegenwoordig een behoorlijk handige tool voor, die voor je uit kan rekenen hoeveel laadstops je nodig hebt om op je bestemming te komen op basis van het gemiddelde verbruik van jouw model. Knap handig! Probeer die stops zo in te plannen zodat je je tijd een beetje nuttig kan besteden. Ga je benen strekken, ga even lekker eten, maak er een uitgebreide sanitaire stop van, je staat immers toch te wachten. Ook al is het een snellader, je bent toch al gauw een half uur aan het wachten op 80% lading. Je trip zal dus zeker langer duren dan wat je gewend bent met je benzine of diesel auto, maar je komt wel verdomd relaxt aan op je bestemming!

Hoe dieper je Europa in gaat, hoe minder snelladers je zal gaan vinden. Nederland is wereldwijd een voorloper wat dit betreft, Duitsland, België, Frankrijk en Oostenrijk doen het beduidend minder goed. Hou daar dus zeker rekening mee, een laadstop missen in Oostenrijk kan betekenen dat je ook echt om zal moeten keren omdat je de volgende niet meer gaat halen!

Betalen bij een snellader

Als je geen ervaring met EV’s hebt is dit ook een goede om te weten, je kan namelijk niet gewoon met je pinpas of creditcard aankomen bij een laadpaal. Je hebt een speciale laadpas nodig, die je bij heel veel verschillende partijen aan kan vragen. Hier zijn veel varianten in en afhankelijk van hoe je de auto gaat gebruiken, kan het zeker waard zijn om daar even in te duiken! Zo zijn er abonnementen beschikbaar bij leveranciers als Fastned, waar je voor een vast bedrag per maand flinke korting krijgt op het tarief voor snelladen. Check vooraf vooral of je laadpas bruikbaar is bij alle aanbieders in Europa en neem er voor de zekerheid een tweede van een andere aanbieder bij. Je kan een laadpas kosteloos aanvragen, waarbij je een starttarief betaalt per laadsessie. Als je ene pas het niet doet, heb je altijd nog een backup.

Ook zal het misschien even wennen zijn dat je geen groot bord gaat zien waar het laadtarief op staat, dit kan verschillen per aanbieder van de laadpaal. Snelladers van Ionity bijvoorbeeld hebben een heel hoog vermogen, maar zijn een stuk duurder dan Fastned. Sommige laadpassen hebben dan weer een vast tarief voor alle laadsessies die je kan doen, waardoor je in the long run goedkoper uit kan zijn. Ook hierin is Tesla weer eens de uitzondering, die auto’s kunnen zelf communiceren met een Tesla Supercharger. Sta je stil op een snellaadstation en heb je een volle accu? Dan ga je nog eens dik betalen voor ‘idle time’. Zo snel mogelijk wieberen dus om anderen weer een plekje te geven.

EV’s in de bergen

Goed, je hebt je rit overleefd, je auto aan de snelladers gehangen en inmiddels ben je aangekomen op bestemming. Wat nu? Op zich niet veel bijzonders. Gewoon lekker sturen! Wel moeten we erbij zeggen dat de Alpenlanden nog niet echt vooraan staan op het vlak van oplaad infra, waardoor het nog wel eens voor kan komen dat je langer moet zoeken naar een laadpaal. Check dit dus ook wanneer je gaat boeken, eventueel ook weer via een app als Plugshare, zodat je wel je auto aan de lader kan hangen wanneer ‘ie stil staat bij je bestemming. Je hebt kabels voor een normaal stopcontact, maar daar gaat de accommodatie niet blij mee zijn en het duurt soms wel meer dan 36 uur voordat je een volle accu hebt. Gaat niemand blij van worden!

Verder kan je gewoon rijden alsof je in Nederland bent, maar wel met een duidelijk voordeel wat bijna iedere EV inmiddels heeft: de auto op afstand verwarmen. Wat nou krabben of in een ijskoude auto stappen? Lekker op tijd je verwarming aanzetten zodat je niets meer hoeft te doen en de stoelverwarming al lekker staat te bakken op het moment dat je je reet erin prent. Heerlijk!

De magische knop in bijna iedere EV, stoelverwarming!

Overigens zijn er in de bergen wel een paar dingen waar je zeker rekening mee moet houden en voorschriften die zelfs duidelijk in de handleiding van de auto zullen staan. Vrijwel alle fabrikanten zeggen namelijk één ding: laad je auto nooit voor 100% op wanneer je direct daarna bergaf moet rijden. Je EV remt hoofdzakelijk af op de elektromotor en stuur op die manier de opgewekte remenergie terug in je accupakket. Maar ja, als je accu al volledig vol is, kan daar niks meer bij en dus remt je auto niet of minder af op de motor. Dit kan gevaarlijk zijn en in oudere modellen ook voor schade aan je accu zorgen, dus let daar mee op. Beter is het om je accu vol te laden tot max 80%, zodat je auto afremt zoals je zou verwachten en je het systeem ook niet kan overbelasten. Door die regeneratie in de elektromotor zijn remmen van EV’s vaak zelfs een stuk kleiner dan een vergelijkbare benzine auto, dus hou daar zeker rekening mee voordat je ineens op de rem staat te trappen omdat je te hard naar beneden knalt.

Verder heb je in de bergen natuurlijk nog steeds het probleem van temperatuur. Wat dit betreft werkt je auto eigenlijk net als met je smartphone, omdat er uiteindelijk dezelfde accusamenstelling in zit, alleen dan een flink stuk groter. Iedereen heeft wel gezien dat je smartphone in de kou lek lijkt te zijn en zijn power binnen no-time verliest. Nu is dit in je EV niet zo extreem, de meeste auto’s hebben bijvoorbeeld een opwarmingsproces om je accu op temperatuur te houden, maar dat kost uiteraard wel stroom. De chemische processen in je accu werken net als in je smartphone gewoon minder goed wanneer het koud is en dat zal je hoe dan ook merken in je actieradius. Vertrouw dus niet blind op het cijfer wat je ziet op basis van je gemiddelde gebruik, dit gaat een heel stuk lager liggen!

Tips voor het kopen van een elektrische auto

Dat laatste punt, het verminderen van je capaciteit in de kou, is er eentje die je heel goed mee kan nemen wanneer je van plan bent om een EV uit te kiezen. Er zijn namelijk modellen te koop in verschillende varianten met een warmtepomp. Een warmtepomp vreet minder energie dan andere verwarming en die warmtepomp zorgt er ook voor dat je accupakket op de optimale temperatuur gebracht kan worden, zonder dat dit dan weer heel veel stroom kost. Wel één nadeel: een warmtepomp maakt meer geluid, dat ga je zeker horen tijdens het rijden in je super stille EV.

Ruimte is ook een belangrijke factor. Waar je met een benzine auto makkelijker een skikoffer op je dak gooit om al je zooi mee te sleuren, is dat voor je EV op dit moment toch echt iets minder aan te raden. Tuurlijk, het kan! Je kan dakdragers op je auto zetten en je ouwe trouwe Thule bak meezeulen. Het gaat alleen wel ten koste van je bereik, net als bij je benzine auto. Bij een EV is dat effect wel meer te merken, omdat je überhaupt minder ver komt tussen je stops.

Onze tip: koop vooral een auto waar je al je zooi in kwijt kan, inclusief al je mensen die je mee moet nemen. Dat is dan ook meteen een voordeel van elektrische auto’s, die zijn meestal een heel stuk ruimer dan de benzine broertjes! Er ligt geen zware verbrandingsmotor in en dus heb je aan de voorkant vaak een ‘frunk’ (hebben wij ook niet bedacht) waar je wat kleiner grut in kwijt kan en de binnenkant is meestal ook een heel stuk ruimer, waardoor je met een kleinere auto meer zooi mee kan nemen richting de sneeuw.

Waar met een Volkswagen Golf het een uitdaging kan zijn om voor een paar man spullen mee te nemen en allemaal comfortabel te zitten, is dit met een Volkswagen ID.3 al een stuk beter geregeld, simpelweg doordat de auto van binnen ruimer is. Let in dit geval wel op of je auto gebouwd is op een ‘EV platform’ of dat het model van oorsprong een benzinemodel is. In het laatste geval, wat je kan zien bij bijvoorbeeld de Kia Niro, Peugeot e-208 en Hyundai Kona, mis je een groot deel van dit voordeel. Die auto’s zijn gebouwd om ook een verbrandingsmotor, versnellingsbak en aandrijfassen kwijt te kunnen, waardoor je veel minder ruimte hebt dan de EV’s die ook echt gebouwd zijn als EV’s. Die kan je overigens meestal vrij snel herkennen: is de vloer binnen de auto volledig plat, zonder ophoging voor een as of differentieel? Dan is het waarschijnlijk een ‘pure EV’. Heb je een ‘normaal formaat’ motorkap, maar zit daar geen opslagruimte in? Dan is het waarschijnlijk een ombouwvariant. Rijdt zeker niet minder lekker, maar je hebt gewoon wat minder ruimte.

Tot slot: kijk goed naar het accupakket en het opgegeven bereik. Iedere fabrikant geeft een zogenaamd WLTP bereik, wat een gestandaardiseerde methode zou moeten zijn. Heb je overigens nog steeds geen reet aan, omdat je in de praktijk niet verder gaat komen dan 75 tot 80% van dat cijfer. Veel EV’s zijn te koop met verschillende accupakketten waarbij groter uiteraard meer bereik betekent. Ook kan een groter accupakket vaak weer iets sneller laden, in ieder geval voor de eerste 40/50%. De snelheid voor snelladen kan in het geval van wintersport zeker een belangrijke factor zijn om mee te rekenen. Laatste puntje: Heel veel EV modellen zijn beschikbaar in AWD varianten, waarbij alle vier de wielen aangedreven worden. 4×4 in de sneeuw is toch net dat extra beetje comfortabel en met een beetje mazzel heb je ook geen sneeuwkettingen nodig daardoor!

Dus, even opgesomd:

• Een variant met een warmtepomp is beter voor je accu en uiteindelijk ook je bereik.
• Kies een lekker formaat, zodat je geen dakkoffer nodig hebt.
• Auto’s die ontworpen zijn als pure EV, hebben meer ruimte dan modellen die ook een verbrandingsmotor kunnen bevatten!
• Het opgegeven bereik betekent niet heel veel, je haalt maximaal 75 tot 80% van de WLTP range.
• Hoe groter je accupakket is, hoe meer bereik je hebt.
• Check ook de AWD varianten, 4×4 is heerlijk in de sneeuw en kan het verschil zijn tussen wel of geen sneeuwkettingen.
• Let goed op het snellaadvermogen!